Prachtig natuurinclusief project

Het prachtige groene nieuwbouwproject De Tuinen van Wils in Den Haag van Janssen de Jong Projectontwikkeling laat de toegevoegde waarde zien van natuurinclusief bouwen. De opzet van de wijk is bijzonder ruim en de groene Schenk loopt langs het nieuwe woongebied. Een groot deel van de 70 woningen kijkt hier zelfs direct op uit. We spraken met Esther Vogelaar, Beleidsadviseur Ecologie/ Stadsecoloog bij gemeente Den Haag, over het belang van natuurinclusief bouwen.

“Natuurinclusief bouwen is: gebouwen en de directe omgeving van die gebouwen zodanig ontwerpen of inrichten, zodat de natuur daar baat bij heeft. Vroeger zaten er op veel plaatsen kieren en gaten in woningen. De afgelopen jaren zijn steeds meer energiezuinige woningen opgeleverd en dat betekent dat heel veel gebouwen zodanig worden ontworpen dat er geen kier of gat meer te vinden is. Huismussen broeden onder dakpannen, maar nu kunnen ze hier niet meer bij. Er moet dus specifiek nagedacht worden over hoe deze dieren toch een plekje kunnen krijgen in nieuwe woningen. In De Tuinen van Wils zijn bijvoorbeeld nestkasten ingebouwd net onder de dakrand van woningen die huismussen en gierzwaluwen kunnen gebruiken als verblijfplaats. Ook zijn de spouwmuren in een deel van de woningen geschikt gemaakt om te kunnen dienen als verblijfplaats voor vleermuizen. Hiertoe is gebruikgemaakt van niet irriterend isolatiemateriaal, is een open spouw van 40 mm gerealiseerd en zijn open stootvoegen aanwezig. Met deze maatregelen is een positieve stimulans gegeven aan de toekomst van deze kwetsbare, beschermde diersoorten. Dat vind ik heel mooi om te zien!”, laat Esther enthousiast weten.

Groen goed voor gezondheid
Daarnaast is groenvoorziening heel belangrijk. Esther legt uit: “Door de manier waarop wijzelf onze leefomgeving inrichten, horen we steeds minder vogels fluiten. Daar staan mensen niet bij stil. Een groene omgeving dient vele doelen, zoals een stukje belevingswaarde, klimaatadaptatie en welzijn. We weten dat groen in onze omgeving doorwerkt op onze gezondheid in positieve zin. In de afgelopen maanden hadden mensen door de coronamaatregelen nog meer de behoefte om groene omgevingen op te zoeken. Als je hier niet terecht had gekund, zou je wel heel erg opgesloten zijn geweest. Hopelijk komt deze bewustwording er steeds meer en wordt het meer gemeengoed in denkwijze, zodat mensen niet meer hun hele tuin bestraten en kiezen voor groene heggen in plaats van voor schuttingen.”

Constructieve samenwerking
In De Tuinen van Wils is goed nagedacht over de groenvoorziening. Esther: “De wijk grenst aan de ecologisch verbindingszone die we in de stad hebben, de Schenkzone. Samen met Janssen de Jong Projectontwikkeling zijn we tot een goede oplossing gekomen, zodat die groene zone een functie blijft vervullen voor de natuur. De samenwerking met Janssen de Jong Projectontwikkeling hierin verliep erg prettig. Het was even aftasten in het begin, zo van ‘Hoe zit je met elkaar in de wedstrijd?’, maar we hebben het maximaal haalbare gerealiseerd. Het is altijd passen en meten en puzzelen om groen toe te voegen. Bij De Tuinen van Wils is dit op een hele fraaie manier gedaan. De groenstructuur is behouden en ingericht en er zijn dus voorzieningen getroffen voor beschermde diersoorten. Heel leuk om bij dit project betrokken te zijn.”
Ook Jan Willem Jansen, Projectmanager Janssen de Jong Projectontwikkeling, is erg te spreken over de samenwerking met de gemeente: “De samenwerking was altijd oplossingsgericht, constructief en verliep soepel. Door met elkaar als multidisciplinair ontwerpteam in gesprek te gaan, hebben we voor kwalitatief goede oplossingen gekozen die de wijk leefbaar en vitaal maken. Het is erg mooi om nu door de woonwijk te lopen en te zien hoe mensen hun thuis hebben gevonden in dit mooie stukje Den Haag.”

Biodiversiteit
In de groene zone langs het water zijn bomen en struiken geplant en er is een bloemenmengsel ingezaaid met een hoge diversiteitswaarde voor de natuur. Er is gekozen voor soorten die hier van nature voorkomen, omdat dieren en insecten hier het meeste aan hebben. “Een bepaalde plant trekt bepaalde insecten aan. Als die plant er niet meer is, verdwijnt dat insect waarschijnlijk ook. Dat insect wordt weer gegeten door bepaalde vogels, dus het heeft allemaal invloed op elkaar. Er bestaan heel veel afhankelijkheidsrelaties in de natuur die we teniet aan het doen zijn door groen te verwijderen en planten uit andere landen hierheen te halen. Dit heeft allemaal effect op de biodiversiteit. De keuze voor bepaalde planten in De Tuinen van Wils heeft een positieve invloed op de keten. Ik heb hierin advies gegeven en vind het fantastisch dat dit zo goed door Janssen de Jong Projectontwikkeling is opgepakt”, aldus een tevreden Esther.

Maximale bestrating
“Hopelijk blijven de tuinen in De Tuinen van Wils ook groen”, vervolgt Esther. “Want wij kunnen dit niet afdwingen. Misschien in de toekomst dat vanwege klimaatadaptatie en het feit dat er steeds meer regenwater moet worden vastgehouden op de locatie zelf, er eisen kunnen worden gesteld ten aanzien van maximale bestrating van de tuin of iets dergelijks. De grote grijze massa gaat ons niet helpen in het hele verhaal van klimaatverandering. Ook ten aanzien van droogte niet. Juist groenvoorziening houdt water vast en koelt de directe omgeving. Warmte en droogte is niet bevorderlijk voor de gezondheid van dieren en mensen. Gelukkig wordt het besef van iets moeten doen bijvoorbeeld met groene daken waarop water vastgehouden kan worden steeds meer onderdeel van het denkpatroon van mensen en ontwikkelaars. Water wordt immers steeds schaarser.”

Puntensysteem
“We kunnen natuurinclusief bouwen niet afdwingen. Enkel bij het uitschrijven van tenders of in geval van een grondpositie in (mede) eigendom van gemeente Den Haag. Gelukkig wilde Janssen de Jong Projectontwikkeling hier wel aan meewerken. Inmiddels hebben we als gemeente een puntensysteem in het leven geroepen met een vastgesteld puntenaantal waaraan minimaal voldaan moet worden. Er kunnen punten behaald worden voor nestgelegenheden voor beschermde diersoorten tot groene daken en gevels tot zo veel mogelijk groen op maaiveldniveau. Hiermee willen we richting geven aan een ander denkpatroon bij ontwikkelaars en architecten”, vertelt Esther. “Hopelijk is dit puntensysteem over 10 jaar niet meer nodig, omdat iedereen het belang van natuurinclusief bouwen erkent. Helpt u hier ook aan mee?”